zondag 4 september 2011

Een moord is nooit politiek

Om even duidelijk te maken waar ik sta: Geert Wilders is de splijtzwam in onze samenleving, die door zijn manier van communiceren mensen tegen elkaar opzet. Hij is respectloos naar groepen in de samenleving en zijn teksten geven aanleiding tot het innemen van ferme standpunten.

Wilders probeert onze beschaving terug te werpen naar de tijd van de vroege middeleeuwen. Ik heb niets met de wijze waarop hij de publieke ruimte inneemt met zijn xenofobe kijk op de wereld en ben de laatste die zijn standpunten gaat verdedigen.

Toch heb ik moeite met types die de moordpartij in Noorwegen koppelen aan de belangstelling van de dader voor het gedachtegoed van Wilders. Het zijn columnisten, polemisten en opiniemakers die naarstig op zoek zijn naar een aanleiding om het geperoxideerde ressentiment aan de schandpaal te nagelen. We zien ze in het journaal, lezen hun gemekker in de kranten en worden via de Sociale Media lastig gevallen met hun pseudowetenschappelijke kleinburgerlijkheid. Hun stellingen zijn opportunistisch en ongepast.

Meten met twee maten

De verleiding om Wilders verantwoordelijk te houden is groot. Waar Wilders zich nu, terecht, distantieert van meneer B. heeft hij in het verleden bij gewelddadige acties onmiddellijk de complete islamitische wereld ter verantwoording geroepen voor het gedrag van mensen die handelden uit naam van “een achterlijke godsdienst”

Dat is voor hem geen ongewone houding: Hij is tenslotte een Partij Voor zijn Vrijheid, niet die van anderen. De opiniemakers laten zich meeslepen in een spel waar ze Wilders de regels laten bepalen. Dat is “een beetje dom”. Zij legitimeren daarmee de huil- en scheldpartijen van Wilders en dragen ongewild bij aan de polarisatie in onze samenleving. Zij lopen vrolijk een stukje met hem op naar zijn donkere middeleeuwen. Zij zijn geen geblondeerde haar beter.

Wilders in ons democratisch model

Wilders probeert via legitieme kanalen zijn doel (het beschermen van de staat Israël) te bereiken. Dat hij dat handig doet en daarbij de rust van onze kabbelende samenleving stoort, is onderdeel van ons democratische systeem.

Beroemde voorgangers als Hadjememaar, Boer Koekoek en Drs. Janmaat tonen aan dat dit type cabareteske deelnemers aan ons democratisch dispuut de feestvreugde tijdelijk verhoogt en de gevestigde orde dwingt zich weer eens te richten op de mening van de man in de straat. Ze hebben een rol en die spelen ze met verve.

Net als “de doctorandus” in de jaren tachtig is ook Geert het slachtoffer van zijn eigen ferme uitspraken. Zijn woorden worden door zijn volgers vaak op eigen wijze geïnterpreteerd. Het is niet de eerste keer dat een extreme politieke mening omslaat in een gewelddadige inquisitie. Maar dat is in een liberale samenleving altijd de verantwoordelijkheid van de dader.

Wie moord doet niet meer mee

Meneer B. uit Noorwegen stelt zichzelf boven de wet. Hij meent dat het vermoorden van anderen tot zijn prerogatief behoort en dat dit een bijdrage levert aan het bereiken van zijn ideale samenleving. Dat is, hoe vreemd het ook klinkt, een eenvoudig juridisch feit.

Het is aan de rechter om vast te stellen of meneer B. iemand heeft vermoord en hem daarna voor dat feit te veroordelen. De reden waarom meneer B. iemand vermoordt is een juridisch onbelangrijk feit, anders dan wanneer hij er een persoonlijke relatie mee heeft. De nu bekende feiten wijzen erop dat dat niet zo is.

Het is dus eigenlijk een simpele rechtszaak. Dit was geen crime passionel, geen impulsieve minnaar, maar een meneer die zijn actie had voorbereid en die mijns inziens de kans loopt om te worden veroordeeld voor minimaal één moord, waarop in Noorwegen 22 jaar gevangenisstraf staat.

Dat hij zich beroept op het gedachtegoed van Wilders is evenmin relevant. Als democraten de discussie aangaan over deze relatie geven we ruimte aan nog meer geradicaliseerde types. Dat lijkt me geen goed idee, omdat wij onze samenleving tegen “lone wolves” niet kunnen verdedigen. Zij moeten door een liefhebbende directe sociale context worden geholpen. Een betrokken familie is daar een zeer geschikt middel voor. Die kan spreeshoots voorkomen. Opiniemakers niet.

Niet links of rechts maar door het hart

Het is niet van belang of de kogel van links of van rechts kwam. De kogel kwam uit de loop van iemand die onterecht meende dat hij het recht heeft iemand te vermoorden. Het politiseren van dit feit verstoort een belangrijker debat. Dat is spijtig, want als wij op een democratische manier verder gaan met het debat over de wijze waarop wij leren samenleven komt het wel goed.

In onze samenleving is geen plaats voor Lee Harvey O., Volkert van der G., Mohammed B., Osama Bin L., Tristan van der V. of Anders B, ongeacht hun motieven. Er is wel, hoeveel moeite we daar als beschaafde mensen ook voor moeten doen, plaats voor Wilders. Hij mag zich net zozeer distantiëren van gewelddadige gekken als ieder ander die zich in het publieke debat mengt.

Dit is een herplaatsing van het blog dat op 27 juli werd geplaatst op http://liberalemedia.nl

Geen opmerkingen:

Een reactie posten